Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu yani (DEHB); genetik nedenli bir bozukluktur. Akademik, sosyal ve psikiyatrik sorunlara yol açabilen ve olumsuz etkileri de yaşam boyu sürebilen çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu; anne- babaların veya öğretmenlerin tutumlarından sözlerinden de kaynaklanmaz. Tedavi edildiğinde belirgin ilerleme ve düzelme vaat eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, tedavi edilmez ise erişkinlik döneminde de psikiyatrik ve sosyal sorunlara yol açabilir. Ancak, ebeveynler; kimi zaman çocuğunu “şımarık, bilerek yapıyor, yaramaz, sadece enerjik” diye nitelendirerek dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tanısını da tedavisini de gecikmesine sebep olabiliyorlar.
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğunun Belirtileri
Aşırı Hareketlilik
Erişkinlere göre daha canlı ve haraketli olan çocuklar, doğası gereği her zaman daha enerjiktirler. Bu durumun “aşırı” olması ise tehlike sinyallerinin çaldığına işaret eder. Çocuğu kendi yaşıtlarıyla karşılaştırdığınızda belirgin düzeyde fazla hareketli ise, okul gibi günlük hayatında da bu “aşırılık” engellenemiyor ise bir sorun var demektir.
- Çoğu zaman çok konuşan çocukta daima hareket etme gözlemlenir.
- Elleri, ayakları ise daima kıpır kıpır olur ve oturduğu yerde kıpırdanıp durur.
- Boş zamanlarını sakin bir şekilde geçiremez, çoğu zaman etkinliklerine katılamaz ve oyun oynama zorluğu yaşar.
- Uygunsuz bir şekilde devamlı koşturur ve tırmanır.
- Sınıfta ya da oturması beklenen tüm durumlarda ne yazık ki belirli bir süre oturur ve oturduğu yerden mutlaka kalkar.
Dürtüsellik
Başkalarının sözünü kesme, sırasını beklemekte güçlük çekme, sorulara çok çabuk yanıt verme isteği, aceleci tavırlar, istekleri erteleyememe gibi birçok belirti, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun dürtüsel oluşunu gösterir.
Dikkat Eksikliği
Dikkat eksikliğinin belirtileri ise dikkatin bir noktaya toplanabilmesinde güçlük yaşanır. Dış uyaranlarla dikkat çok kolay dağılır ya da herhangi bir şey unutulur. Eşyalarını veya oyuncaklarını sık sık kaybetme düzensizlik gibi belirtiler de yine dikkat eksikliğinde sık sık görülür.
Dikkat eksikliğinde aşağıdaki belirtiler sık sık görülmektedir;
- Dikkati, dış uyaranlarla kolaylıkla dağılır.
- Üzerine aldığı görevlerde ya da oynadığı etkinliklere karşı sebepsiz yere ilgisizleşebilir ve dikkati dağılır.
- Doğrudan kendisine konuşulduğu zaman “dinlenmiyormuş” izlenimi verir.
- Günlük etkinliklerinde çoğu zaman unutkan olur.
- Dikkatini ayrıntılara vermekten hoşlanmaz ve genelde okul ödevlerinde, işlerinde ya da diğer etkinliklerde dikkatsizlikten hata yapar.
- Etkinlikleri düzenlemekte zorluk çeker ve çoğu zaman görevlerini bitirmekte sorun yaşar.
- Yönergeleri izlemez ve birçok görevi başarıyla tamamlayamaz.
Çocuğunuzda DEHB Olduğunu Düşünüyorsanız Ne Yapmalısınız?
Bir çocuğun fazla hareketli olması ya da düşünmeden davranışlar sergilemesi mutlaka o çocukta DEHB olduğunu göstermez. Bazı tutumlar ve davranışların sebebi işitme kayıpları başta olmak üzere öğrenme güçlüğü, görme bozukluğu ya da fiziksel ve zihinsel sorunlardan kaynaklanabilir. Buna ek olarak DEHB’yi işaret eden birçok davranışta yine küçük çocuklarda görülebilmektedir fakat bunların hepsi geçicidir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu – DEHB Tedavisi
Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun tanısı için nörolojik testler ve nöropsikiyatrik testler uygulanır. Psikolog tarafından çocuğunuza konmuş bir DEHB tanısı var ise tedavi de belirtilere ve şikâyetlere göre şekillendirilmelidir. Çünkü, DEHB tedavisi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Davranış terapisi, küçük çocuklarda oldukça başarılı sonuçlar vermektedir. Bu nedenle DEHB tedavisi planlanırken yaşa, gelişimsel özelliklere ve soruna yönelinir. Erken yaşlarda başlayan DEHB’in en yaygın tedavisinde dikkat eksikliği ilaçları ya da dikkat güçlendirme uygulamaları da kullanılabilir.
