Özel Öğrenme Güçlüğü

Dinleme, okuma, yazma, akıl yürütme, konuşma ve matematik yeteneklerinin kazanılmasıyla beraber ortaya çıkan öğrenme güçlüğü; bir gelişim bozukluğu olarak ifade edilmektedir. İlerleyen tıp ve teknoloji sayesinde artık iyileşme ve ilerleme elde edilebilen öğrenme güçlüğü; ilk kez 1962 yılında tanıma alınmıştır. Merkezi sinir sistemi işleyişinde meydana gelen bir bozukluk neticesinde ya da doğuştan gelen bir sorun sebebiyle karşılaştığımız öğrenme güçlüğü; ilköğretim ile başlayan öğrenme sürecinde fark edilebildiği gibi daha erken dönemlerde de fark edilebilir. Ancak genel olarak aileler; ilköğretim ile birlikte çocuktaki öğrenme güçlüğünün farkına varabilirler

Özel Öğrenme Güçlüğü Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Çocuğun zekâ seviyesinin yaşıtlarından daha geride olduğu anlamına gelmeyen öğrenme güçlüğü; zekâ seviyesinden bağımsız bir gelişim bozukluğudur. Öğrenme güçlüğü olan çocukların zekâ seviyelerine bakıldığında normal ya da normalin üzerinde olduğu da görülebilir. Bu nedenle de zekâ ile ilgili özel öğrenme güçlüğünü bir değerlendirmek yanlıştır.

Okuma, okuduğunu anlama, heceleme, yazma, dinleme, matematiksel hesaplar yapma ve kendini ifade etme gibi konularda kendini gösteren ve gelişimsel bir bozukluk olarak nitelendirilen özel öğrenme güçlüğü; ilköğretimle birlikte genellikle tanı alır. Bunun sebebi ise ilköğretimden önceki süreçte çocuğun oyun ağırlıklı aktivitelerde bulunmasıdır. Okuma, yazma, okunulanı anlatma ve dinleme gibi becerilerin edinildiği ilköğretim döneminde çocuklarda bu alanlarda problem olduğu öğretmenler tarafından fark edilir ve aileye bildirilir. Günümüzde genelde “özel öğrenme güçlüğü var” diye çocuğun ailesiyle durumu paylaşan öğretmenler ise bir hayli zor zamanlar yaşayabilmektedir. Çünkü, aileler çocuklarının zekasında bir problem olduğunu düşünür ve bu durumu ret ederler. Ancak burada zekâ değil bambaşka bir durum söz konusudur. Bu nedenle öğretmenler bu sorunu çözebilmek ve daha detaylı bilgi alabilmek için biz psikologlara aileleri yönlendirirler.

Öğrenme Güçlüğün Çeşitleri Nelerdir?

Özel öğrenme güçlüğü ise tıpkı diğer rahatsızlıklarda olduğu gibi kendi içinde farklı alt tiplere ayrılabilirler.

Disleksi ( okuma bozukluğu)
Disgrafi ( yazılı anlatım bozukluğu)
Diskalkuli ( matematik bozukluğu)
Afazi ( dil bozukluğu) olmak üzere öğrenme güçlüğü; 4 başlık altında değerlendirilebilir.

Öğrenme güçlüğü çeşitleri olarak saydığımız yukarıdaki 4 başlıktan 1’i yada birçoğu bir çocukta bulunabilir. Buna ek olarak da hiperaktivite ve dikkat eksikliği gibi sorunlar da bunlara eşlik edebilir.

Öğrenme güçlüğü belirtileri olarak aşağıda sıraladığımız maddelerden bir tanesi dahi söz konusu ise mutlaka bir psikoloğa gitmekte fayda var.

Öğrenme güçlüğünü anlamanın yolları

Yaşından daha az sayıda sözcük dağarcığına sahipse
Konuşma ve telaffuzlarda gecikme söz konusu ise
Hecelerin yerini değiştiriyorsa
Dinleme ve izlemede güçlük çekiliyorsa
İki anlamlı yani kafiyeli sözcükleri anlamada güçlük çekiyorsa
Bir şeyi anlatırken kelime bulmada zorluk yaşıyorsa
Renkleri, sayıları ve harfleri öğrenmede güçlük çekiyorsa
Yön bulmada zorluk yaşıyor ya da yönleri karıştırıyorsa
Ses- harf arasındaki ilişkiyi öğrenmede zorluk yaşıyorsa
Yüklemlerde zorlanıyorsa
Sürekli kaza geçiriyor ve sakar ise
Her konuda düşünmeden harekete geçiyorsa
Yazı yazarken kalemi tutma esnasında hatalı tutuş söz konusu ise ve düzeltilemiyorsa
Koordinasyon gerektiren oyunlarda zorluk yaşanıyorsa
Planlamada zorluk yaşanıyorsa ve çözüm üretmesi gereken yerde üretemiyorsa
Zaman ve mekân sorunları söz konusu ise
Günlük işlerini yapmada zorluk çekiyorsa
Arkadaşlarıyla ilişki kuramıyor ve kurduğu ilişkileri sürdürmekte zorlanıyorsa
Dikkat ve odaklanma sorunları yaşanıyorsa
El tercihi hala netleşmemişse
Geometrik şekilleri çizmede yetersiz ise mutlaka çocuğunuzu özel öğrenme güçlüğü ile ilgili bir psikoloğa götürmeye önem verin.

Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Öğrenme güçlüğü; asla bir hastalık ya da zekâ sorunu değildir. Sadece çocuğunuzun diğerlerinden farklı olduğu gerçeğidir. Bu nedenle, öğrenme güçlüğü tanısı almış çocukların tedavisi ya da diğer deyişle geliştirilebilmesi için kuşkusuz ki ilk olarak psikolog desteği almalı ve aile sevgisini daima hissetmelidir.

Özel öğrenme güçlüğünün tedavisi için ilk olarak çocukla birlikte ailenin eğitim alması gerekiyor. Beyinle ilgili detaylı bir inceleme yapılmalı ve sorun nesnel bir şekilde ortaya konmalı ki gereken tedaviler planlanabilsin. Özel öğrenme güçlüğünün sebebi tespit edildikten sonra tedavi de planlanır. İlaçlı tedaviler ise özel öğrenme güçlüğünde söz konusu değildir. Fakat; özel öğrenme güçlüğü ile birlikte depresyon, kaygı bozukluğu gibi durumlar söz konusu ise ilaç tedavisi, destek olarak verilebilir.

Planlanan tedavi psiko-eğitimle desteklenirken aile ve öğretmen, daima iş birliği içinde olmalıdır. Buna ek olarak da çocukla birlikte eğitim alınması, tedavinin en önemli basamağıdır.

Ailenin bu sorunu fark etmesine rağmen ciddiye almayıp çocuğu için harekete geçmemesi ilerde çok büyük sorunları beraberinde getirir. Çünkü, ilerde akademik başarısızlıkta karşılaşılması söz konusu olacaktır ki bu ebeveyn- çocuk ilişkilerini oldukça yıpratan bir durumdur. Bu akademik başarısızlıklara karşı negatif tutum sergileyen anne babalar “özel durumu ret ettikleri ya da bilmediği için” ne yazık ki çocukta davranış bozukluklarına ve diğer psikolojik rahatsızlıklarına zemin hazırlayacaklardır.

Bu nedenle eğer ki çocuğunuzla ilgili öğretmeni ya da herhangi bir kişi “öğrenme güçlüğü” bahsini açıyor ise bu durumun gerçekten var olup olmadığını anlamak için mutlaka psikoloğa başvurmalısınız.